Koncepcja rachunkowości umysłowej, opracowana przez ekonomistę Richarda H. Thalera, odnosi się do sposobu, w jaki zarządzamy i organizujemy naszą działalność finansową i może dobrze ilustrować, w jaki sposób uprzedzenia poznawcze wpływają na proces podejmowania decyzji.

Chociaż Thaler zdefiniował rachunkowość umysłową jako „zestaw operacji poznawczych wykorzystywanych przez jednostki i gospodarstwa domowe do organizowania, oceny i śledzenia działań finansowych” (Richard H. Thaler, Mental Accounting Matters, Journal of Behavioural Decision Making, 12: 183-206 , 1999), kontynuował opisywanie, w jaki sposób rachunkowość mentalna wpłynęła również na decyzje finansowe przedsiębiorstw (Ibid.) Thaler wskazał, że „głównym powodem studiowania rachunkowości psychicznej jest pogłębienie naszego zrozumienia psychologii wyboru” (Ibid.).

Argumentuje się, że pozostawiona bez świadomości mentalna rachunkowość może skutkować nieracjonalnymi decyzjami dotyczącymi inwestycji lub wydatków. Na przykład badania wykazały, że chętniej płacimy za towary, gdy płacimy kartą kredytową, a nie gotówką. Mamy tendencję do rozróżniania sposobów zarabiania pieniędzy i w przypadku jakichkolwiek nieoczekiwanych korzyści finansowych, takich jak wygrane w grach hazardowych lub jakiekolwiek nieoczekiwane niespodzianki, bardziej prawdopodobne jest, że wydamy pieniądze lub dokonamy inwestycji wysokiego ryzyka. Jednak po rozpoznaniu i przeanalizowaniu tych uprzedzeń poznawczych, rachunkowość mentalna może zostać wykorzystana jako narzędzie do wzmacniania pozytywnego zachowania.